Th12
Cờ vua (tên tiếng anh là Chess) hay còn được gọi là cơ quốc tế. Cờ vua được Thế vận hội Olympic quốc tế công nhận là một môn thể thao chính thức. Đây là một môn thể thao thú vị, hấp dẫn, đòi hỏi cả kỹ năng lẫn chiến lược. Nếu bạn đang hào hứng muốn tìm hiểu và học chơi cờ nhưng không biết bắt đầu từ đâu? Hãy để Liên Hiệp Thành hướng dẫn các bạn cách chơi cờ vua từ A-Z trong bài viết ngay dưới đây nhé.
Sơ lược về tên gọi và hình dáng các quân cờ
Cờ vua là trò chơi dành cho 2 người chơi, được chia thành 2 màu thường là Trắng (hoặc màu nhạt) và Đen (hoặc màu đậm). Mỗi người chơi cầm 16 quân cờ bao gồm 1 Vua, 1 Hậu, 2 Xe, 2 Tượng, 2 Mã và 8 Tốt.
Người cầm quân màu nhạt luôn là người đi đầu tiên. Hậu và Xe gọi là quân nặng, Tượng và Ngựa gọi là quân nhẹ. Hình dáng cụ thể của từng quân cờ, các bạn theo dõi ở hình bên dưới. Tùy thuộc vào mỗi bàn cờ mà quân cờ vua có thể có một số hình dạng khác nhau.
Cách xếp các quân cờ vào một bàn cờ vua
Sau khi làm quen với các quân cờ, bạn có thể bắt đầu xây dựng bàn cờ. Bàn cờ vua có hình vuông 8×8, gồm 64 ô đen trắng xen kẽ nhau, được xếp theo chiều ngang từ a đến h và chiều dọc từ 1 đến 8. Khi chơi bạn đặt bàn cờ sao cho ô vuông dưới cùng bên phải của bàn cờ của mỗi người chơi có màu trắng.
Cách sắp xếp các quân cờ như sau:
- Đặt tất cả quân Tốt ở hàng thứ hai trước mặt bạn. Quân của bạn và quân của đối thủ được ngăn cách bởi một “bức tường” gồm các con tốt.
- Đặt một quân Xe ở mỗi góc của bàn cờ về phía bạn.
- Đặt Mã bên cạnh mỗi xe và Tượng bên cạnh mỗi mã.
- Đặt Hậu vào một trong hai ô còn lại ở hàng đầu tiên, tùy thuộc vào màu của quân đó. Tức là nếu bạn có quân đen thì đặt vào ô đen. Còn nếu là quân trắng thì đặt vào ô màu màu trắng.
- Đặt Vua vào ô cuối cùng còn lại. Kiểm tra xem bố cục quân cờ của đối thủ có giống vậy không. Hai nữ hoàng đối mặt với nhau, hai vị vua cũng vậy.
Học cách chơi cờ vua qua nguyên tắc di chuyển và ăn các quân cờ
Quân Tốt
Tốt là quân cờ đơn giản nhất và cũng phức tạp trong các nước đi của nó. Quân Tốt có rất ít sự lựa chọn trong cách di chuyển. Nó chỉ có thể tiến lên cho đến khi đi đến cuối bàn cờ và được thăng lên các quân khác.
Tốt có một cách di chuyển có thể được mô tả ngắn gọn như sau:
- Tốt chỉ có thể di chuyển trong phạm vi 1 ô về phía trước.
- Tốt chỉ được tiến 2 ô trong nước đi đầu tiên.
- Tốt có thể di chuyển theo đường chéo 1 ô để ăn quân của đối phương.
- Khi Tốt đến phía bên kia của bàn cờ, nó được phong chức như bất kỳ quân nào khác nhưng không phải là vua.
Quân Xe
Quân Xe có nước đi đơn giản nhất trên bàn cờ. Xe có thể tiến, lùi, ngang bất cứ lúc nào. Trong một lần di chuyển, quân xe có thể di chuyển từ 1 đến 7 ô vuông miễn là đường đi không bị chặn bởi bất kỳ quân cờ nào. Trên đường đi, quân xe có thể ăn bất kỳ quân cờ nào có màu khác và thế chỗ.
Sức mạnh của quân xe rất lớn vào giai đoạn giữa và cuối trận, vì lúc đó quân số của hai bên đã giảm đi, ít cản đường hơn.Đặc biệt, quân xe có thể đi cùng lúc với vua của nước nhập thành.
Quân Hậu
Hậu được coi là quân nguy hiểm và linh hoạt nhất trên bàn cờ. Vì vậy hậu rất quan trọng để giữ trong bàn cờ bên cạnh Vua. Mất Vua là thua cờ, nhưng mất Hậu cũng gần như thua, trừ khi bạn là một kỳ thủ lão luyện. Hầu hết người chơi sẵn sàng từ bỏ một quân cờ khác để cứu Nữ hoàng.
Cách di chuyển của quân Hậu là sự kết hợp giữa Xe và Tượng. Hậu có thể đi dọc, đi ngang, đi chéo, ăn chéo miễn là không có quân nào ngáng đường. Tuy nhiên Hậu không thể nhảy qua quân khác. Đặc biệt quân Mã của đối thủ là mối đe dọa đối với Hậu. Vì quân Hậu không có khả năng ăn Mã đang tấn công mình.
Quân Mã
Khi nói đến cờ vua, Mã thường được phân tích là quân cờ có nhiều cơ hội sáng tạo nhất. Đây cũng là quân khó đoán nhất trên bàn cờ vua.
Quân Mã có thể tiến, lùi, sang trái hoặc phải hai ô vuông theo hình chữ L. Nghĩa là có thể di chuyển ngang 1 ô và dọc 2 ô hoặc ngang 2 ô và dọc 1 ô. Và quân Mã có thể nhảy qua các quân khác.
Quân Tượng
Quân Tượng là một trong các quân mạnh trong cờ vua. Di chuyển theo đường chéo mà không bị hạn chế nếu không bị quân cờ nào cản trở. Trên đường đi, Tượng có thể lấy bất kỳ quân cờ nào và thay thế nó trên bàn cờ.
Quân Vua
Quân Vua quan trọng nhất, nhưng lại là quân yếu nhất trên bàn cờ. Vua chỉ có thể di chuyển 1 ô theo mọi hướng – lên, xuống, trái phải, chéo. Nhà Vua không được vào vị trí “bị chiếu” (nơi mà nhà vua sẽ bị bắt). Khi Vua bị quân khác tấn công, nó được gọi là “chiếu”.
Một số luật chơi cờ vua cơ bản
Để biết cách chơi cờ vua, thì luật chơi cờ là một trong những điều cơ bản mà bạn phải nắm được.
Luật Nhập Thành
Có một luật đặc biệt trong cờ vua gọi là nhập thành. Nước đi này cho phép bạn thực hiện hai việc rất quan trọng cùng một lúc. Một là di chuyển Vua của bạn đến một vị trí an toàn hơn (tùy từng trường hợp). Hai là cho phép quân Xe rời khỏi góc bàn cờ và tham gia trò chơi.
Một lượt của người chơi bao gồm: di chuyển Vua 2 ô sang một bên bàn cờ (chỉ được phép đi ngang) và Xe (ở góc, hướng Vua đi) ra ngoài, đứng cạnh quân Vua nhưng ở phía ngược lại. Tuy nhiên, các yêu cầu sau đây phải được đáp ứng để có thể nhập thành:
- Nước đi này phải là nước đi đầu tiên của nhà vua
- Nước đi này phải là nước đi đầu tiên của xe
- Không được có bất kỳ quân cờ nào khác giữa quân Vua và Xe
Luật bắt quân Tốt qua đường
Một quy tắc khác của quân Tốt khi di chuyển là nếu quân tốt di chuyển 2 ô trong lần di chuyển đầu tiên, nó sẽ gặp quân tốt của đối phương. Gặp Tốt của đối thủ trong lượt của nó có thể bắt được một Tốt đã di chuyển hai ô như thể Tốt đã di chuyển một ô. Việc bắt này chỉ có thể được thực hiện ngay sau khi tiến hai ô vuông.
Luật chiếu tướng (chiếu bí)
Mục đích của trò chơi cờ vua là phải chiếu tướng quân vua. Nhưng nếu vua chỉ bị chiếu tướng mà không thoát được chiếu tướng thì sao. Có 3 cách để thoát khỏi vị trí bị chiếu: di chuyển ra khỏi vị trí bị chiếu mặc dù không thể nhập thành, thoát khỏi vị trí tham chiếu bằng cách thế quân khác hoặc ăn quân đe dọa chiếu tướng. Nếu Vua không thể trốn thoát khỏi bị chiếu tượng, trò chơi kết thúc.
Luật phong cấp
Quy tắc thăng cấp chỉ áp dụng cho Tốt nếu nó có thể đi đến cuối bàn cờ của đối phương. Trong trường hợp nó được thăng cấp, con tốt có thể được thăng cấp thành Xe, Mã, Tượng, Hậu ngoại trừ Vua. Thông thường, quân Tốt sẽ được thăng cấp thành Hậu, nhưng nó không bao giờ được sử dụng để đổi quân đã bị bắt.
Hướng dẫn cách chơi cờ vua với các chiến thuật cơ bản
Kiểm soát tốt khu vực trung tâm
Trên bàn cờ có 4 ô có giá trị lớn nhất là 4 ô nằm ở giữa bàn cờ. Khi mở khai cuộc trong cờ vua, hãy cố gắng lấy 4 ô ở giữa. Nếu trung tâm được kiểm soát tốt, thì bạn có nhiều lợi thế hơn ở giữa. Nói cách khác, kiểm soát tốt trung tâm là cách bạn giành được vị trí tấn công mạnh mẽ hơn.
Hiểu rõ giá trị của mỗi quân cờ
Trong hầu hết các ván đấu, bạn sẽ có nhiều cơ hội đổi quân với đối thủ. Có một cách để đánh lừa đối thủ của bạn bằng cách lấy Tốt của đối thủ chống lại Hậu của bạn, nếu bạn biết giá trị của mỗi quân cờ sau:
- Vua có giá trị vô hạn. Khi bị bắt vua tức là bạn thua cờ.
- Hậu có giá trị là: 9
- Xe có giá trị là: 5
- Tượng có giá trị là: 3
- Mã có giá trị là: 3
- Tốt có giá trị là: 1
Lưu ý, khi kết thúc ván cờ, những điểm số này không có ý nghĩa gì nữa. Đó chỉ là một hệ thống mà bạn có thể dựa vào để đưa ra quyết định khi chơi. Giúp bạn biết khi nào nên đặt cược hoặc thực hiện các chiến thuật phù hợp.
Bảo vệ “vị vua” của bạn
Đưa Vua của bạn đến góc bàn cờ, bởi đây thường là nơi an toàn hơn. Đừng trì hoãn nhập thành. Hãy nhập càng sớm càng tốt. Hãy nhớ rằng, ngay cả khi bạn sắp chiếu hết đối thủ của mình, thì cũng chẳng còn ý nghĩa gì khi bạn bị chiếu hết trước.
Kết luận
Trên đây là những thông tin và luật chơi cơ bản của bộ môn cờ vua. Mỗi ván cờ là một thử thách trí tuệ. Để thành thạo bất kỳ trò chơi nào, điều đầu tiên là phải nắm rõ luật chơi. Và học cách giành chiến thắng trong trò chơi. Hy vọng bài viết Hướng dẫn cách chơi cờ vua trên đã cung cấp cách chơi cờ đầy đủ và dễ dàng nhất cho người mới bắt đầu.
